مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت

دسته بندي : گوناگون » مبانی نظری
مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت به صورت کامل و جامع در حجم  83  صفحه در فرمت word

بخشی از متن:
تاريخچه اي در ارتباط با موضوع شخصيت
انسان ار دوران يونان باستان و شايد هم هزاران سال قبل از آن به مطالعه و تحقيق در مورد ماهيت شخصيت علاقه بوده است. با اين حال در مقايسه با آموزگاران تعداد کمي به صورت حرفه اي به بررسي اين مسئله پرداخته اند. پيچيدگي شخصيت انسان مشکلات خاصي را که براي آن دسته که يک تعريف جامع براي واژه داشته اند ايجاد کرده است. بعضي از اين تلاش ها که به صورت گسترده اي هم ادامه يافته است، به قول آلپورت به نظر مي رسد که همه جوانب با در نظر گرفته و ما را به ادامه اين مسير هم ترغيب مي کند بسيار مشکل است که بتوانيم مسئله را بسيار موشکافانه مودر بررسي قرار دهيم زيرا در زندگي روزمرده تقريبا غيرممکن است شخصيت کسي را تصور کرد بدون آنکه توانايي هاي ذهني، جسمي، خلاقيت و ... او را در نظر گرفت (هيلگارد، 1369).
روانشناسان در مورد تعريف شخصيت اتفاق نظر دارند با اين حال در بحث حاضر مراد از شخصيت الگوهاي معيني از رفتار و شيوه هاي تفکر است که نحوه سازگاري شخص را با محيط تعيين مي کنند در اين تعريف اصطلاح معين به همساني رفتار اشاره دارد. بدين معني که مردم در شرايط گوناگون به اين گرايش دارند که به طرز نسبتا معين تفکر کنند يا دست به عمل بزنند (هيلگارد ، 1369).
رفتار نتيجه تعامل ويژگي هاي شخصيت با شرايط عادي و اجتماعي محيط است شخصيت اجتماعي هر کس شامل (حرکات و اطوار ظاهري) مانند سخن گفتن و نحوه راه رفتن، خلق و خوي کلي (يعني روي هم رفته خوش خلق يا بدخلق بودن) و نحوه واکنش در برابر شرايط تهديد کننده و همچنين نگرش هاي مشاهده شده و بسياري از واکنش هاي ديگر وي است.
اگرچه رفتار آدمي در اجتماعات بزرگ ممکن است با رفتاري که در بين گروه کوچکي از دوستان صميمي خود دارد متفاوت باشد با اين حال ديگران مي توانند جنبه اجتماعي وي را مشاهده و با روش هاي گوناگون مورد سنجش قرار دهند. بنابراين شخصيت داراي جنبه خصوصي و نا آشکار سازي مي باشد. جنبه خصوصي شخصيت شامل تخيلات ، تفکر، تجاربي است که شخص نمي خواهد ديگران را در آنها سهيم کند. ممکن است شما تجربه هاي خاصي داشته ايد که آنها را هيچ گاه به هيچ کس نگفته ايد آرزوهايي که به نظرتان کودکانه تر و با خجالت آورتر از آن بوده که آشکار کنيد. روياها و خاطراتي که فقط در ذهن خودتان مي مانند، انديشه ها و خاطراتي که به هنگام انتظار براي رفتن به کلاس درس با قدم زدن در جنگل از ذهن شما ميگذرند بخشي از شخصيت خصوصي شماست. ممکن است قسمتي از آنها را به شخص بسيار نزديک و صميمي ابراز کنيد ولي اين گونه انديشه ها و خاطره ها به طور کلي در ذهن شما باقي مي مانند (هيلگارد 1361)
 
تعاريف شخصيت:
تعريف کردن مفهوم شخصيت، مانند اکثر مفاهيمي که به ويژگي هاي انسان مربوط مي شود کار آساني نيست زيرا مفهومي که اين کلمه در زبان عاميانه پيدا کرده است با مفهومي که در روان شناسي براي آن قائل شده اند تفاوت زيادي دارد در زبان عاميانه کلمه «شخصيت» معاني دارد مانند در لغت نامه دهخدا معاني نيز براي آن آمده است:
شرافت، نجابت، بزرگواري و درجه و ... يا در صحبت هاي روزمره وقتي مي گوييم فلاني آدم با شخصيتي است منظورمان اين است که مقام منزلتي دارد. مورد احترام ديگران است ، کارهاي ناشايست انجام نمي دهد و ... (گنجي، 1375)
در روان شناسي اصطلاح شخصيت هيچ يک از معاني فوق را ندارد بلکه معناي آن عبارتست از سبک يک فرد. البته بدون آنکه درباره آن کوچکترين قضاوت ارزشي داشته باشيم. بنابراين بايد بگوئيم که هر فرد سبک خود يعني شخصيت خاص خود را دارد که از او انساني واحد و منحصر به فرد مي سازد براي روشن تر شدن مفهوم شخصيت، بهتر است ريشه اين کلمه در نظر گرفته شود. کلمه شخصيت ترجمه کلمه «پرسوناليتي» انگليسي يا «پرسوناليته» فرانسوي است که هر دو از کلمه «پرسونالاتين» مشتق شده اند.
پرسونا، ماسکي بود که در زان قديم بازيگر تئاتر بر چهره خود مي زد و آن را تا آخر نمايش نگاه مي داشت. بنابراين يکي از ويژگي هاي اين ماسک ثبات دائمي بودن آن در طول نمايش بود به اين ترتيب مي توان گفت که شخصيت يعني عنصر ثابت رفتار فرد، شيوه بودن او، به طور کلي آنچه که همواره با اوست و موجب تمايز او از ديگران مي شود (گنجي 1375)
بنابراين مفهوم اصلي و اوليه شخصيت، تصويري و صوري و اجتماعي بودن آن است و براساس نقشي که فرد در هر جامعه بازي مي کند ترسيم مي شود. يعني در واقع، فرد به اجتماع خود شخصيتي ارائه مي دهد که جامعه براساس آن او را ارزيابي مي کند. شخصيتي که در محدوده تيپ شناسي مي گنجد (شاملو، 1368)
گوردون آلپورت در يک از کتاب هاي کلاسيک خود، پنجاه تعريف گوناگون از شخصيت را ارائه کرده است. يکي از روانشناسان معتقد است هرگاه ما از واژه «من» استفاده مي کنيم شناخت نسبتا خوبي درباره معني شخصيت به دست آورده ايم (آدافر 1954)
هنگامي که شما واژه من را بر زبان جاري مي سازيم در حقيقت تمام اطلاعات را درباره خودتان در يک واژه خلاصه مي کنيد اطلاعاتي از قبيل علايق، بيزاري ها، ترس ها، محاسن، نقطه ضعف و قوت و ... واژه من اشاره به چيزي دارد که شما را به عنوان يک فرد و شخصي منحصبر به فرد و متفاوت از ديگران نشان مي دهد. (دوان پي شولتز، ترجمه نيکخو و همکاران 1381)
ما اعتقاد داريم که شخصيت هر فردي بي همتا است. يعني گذشته از شباهت هايي که بين مردم وجود دارد. هرکسي از ويژگي هاي منحصر به فردي بر خوردار است که او را از ديگران متمايز مي کند. به اين ترتيب در زندگي روزمره شخصيت را به عنوان مجموعه ويژگي هاي پايدار و بي همتايي در نظر مي گيريم که البته ممکن است در پاسخ به موقعيت هاي مختلف تغيير کند (دوان پي شولتز، ترجمه نيکخو و همکاران، 1381)
يکي از تعاريف شخصيت تعريف پورافکاري (1380) در کتاب فرهنگ جامع روانشناسي روانپزشکي و زمينه هاي وابسته مي باشد. وي شخصيت پرسوناليتي را چنين تعريف کرد:
اين اصطلاح را مي توان تمامي سيستم تمايلات نسبتا پايدار رواني و جسمي هر فرد تعريف نمود. تمايلاتي که نحوه تطابق وي را نسبت به محيط رواين ، اجتماعي و مادي معين سازد.